Nu seizoen 2023-2024 in de Challenger Pro League stilaan zijn ontknoping nadert, leek het ons hoogste tijd om nog eens op te frissen hoe promotie en degradatie zal verlopen. Het is immers het eerste seizoen met meer clubs in de reeks en een aangepaste competitieformule. Een korte opfrissing.

Jupiler Pro League

In de Jupiler Pro League wordt de reguliere competitie afgewerkt en spelen de eerste zes ploegen de Champions’ Play-offs met inzet de titel en vier Europese plaatsen. Hun punten uit de reguliere competitie worden gehalveerd en ze spelen een heen- en terugronde tegen elkaar.

De daaropvolgende zes ploegen in het klassement (positie 7 tot en met 12) spelen eenzelfde nacompetitie die luistert naar de naam Europe Play-offs, met als inzet het vijfde Europese ticket. Ook hun punten uit de reguliere competitie worden gehalveerd en ze spelen een heen- en terugronde tegen elkaar.

Meer spanning onderin het klassement, waar de laatste vier ploegen (positie 13 tot en met 16) de Relegation Play-offs zullen spelen. Hun punten worden niét gehalveerd (de punten uit de reguliere competitie blijven behouden) en ze spelen een heen- en terugronde tegen elkaar. De eerste in deze nacompetitie verzekert zich van het behoud, de tweede moet zich opmaken voor barragewedstrijden tegen een club uit de Challenger Pro League (zie verder) en de laatste twee uit de Relegation Play-offs zijn veroordeeld tot degradatie.

Het belooft een spannende strijd te worden onderin het klassement. Momenteel staat KV Kortrijk laatste met 18 punten uit 26 wedstrijden. KAS Eupen staat voorlaatste met 21 punten, RWDM doet het net wat beter met 22 punten (maar kon al lang niet meer winnen). Daar net boven in het klassement: Sporting Charleroi (25 punten), OH Leuven (25 punten), Standard (28 punten) en KVC Westerlo (29 punten).

Challenger Pro League

Twee rechtstreekse dalers, dat wil zeggen dat twee clubs uit de Challenger Pro League sowieso promoveren richting het hoogste niveau. Dat was ook de achterliggende gedachte in dit format; door meer promotie en degradatie toe te laten, liggen beide reeksen dichter bij elkaar.

De daaropvolgende vier ploegen (positie 3 tot en met 6) mogen aantreden in de Promotion Play-offs. Dat is een knock-out nacompetitie waarin een heen- en terugwedstrijd wordt gespeeld. Positie 3 neemt het op tegen positie 6, positie 4 neemt het op tegen positie 5. Daarbij krijgt de hoogst gerangschikte club het thuisvoordeel in de terugronde.

We verduidelijken het met de huidige stand van zaken in het klassement: Beerschot en KMSK Deinze promoveren rechtstreeks, Zulte Waregem, FCV Dender EH, Patro Eisden en RFC Liège maken zich op voor de Promotion Play-offs. SK Beveren valt er net buiten. In de heenronde worden dan deze duels gespeeld: RFC Liège – Zulte Waregem en FCV Dender EH – Lommel SK. De terugronde bestaat dan uit de duels: Zulte Waregem – RFC Liège en Lommel SK – FCV Dender EH. De hoogst gerangschikte club uit het eindklassement krijgt met andere woorden het thuisvoordeel in de terugronde.

De winnaars van deze duels in de Promotion Play-offs spelen een finalewedstrijd tegen elkaar, opnieuw met heen- en terugwedstrijd. Ook hierin geeft het eindklassement uit de reguliere competitie de doorslag over het thuisvoordeel in de terugwedstrijd.

De winnaar van die finalewedstrijd neemt het vervolgens op tegen de tweede uit de Relegation Play-offs van de Jupiler Pro League in een barragewedstrijd. Er wordt een heen- en terugwedstrijd georganiseerd, waarbij de terugwedstrijd wordt gespeeld op het veld van de club uit de Jupiler Pro League.

Met andere woorden: stel dat Zulte Waregem (de huidige derde in het klassement) wil promoveren, dan moet het eerst winnen van RFC Liège (de huidige zesde in het klassement) in een heen- en terugwedstrijd, vervolgens de finale winnen van FCV Dender EH of Lommel SK (de huidige vierde en vijfde in het klassement) in een heen- en terugwedstrijd – waarbij het wel telkens het thuisvoordeel heeft in de terugronde, omwille van de eindpositie in het reguliere klassement – en vervolgens nog de barragewedstrijd winnen van de tweede uit de Relegation Play-offs (JPL), ook in een heen- en terugwedstrijd – deze keer zónder thuisvoordeel in de terugwedstrijd. Oftewel: zes wedstrijden met inzet.

Beloftenteams

Volgt u nog? Weet dan dat U23-teams worden beschouwd als gewone clubs en dus kunnen degraderen en promoveren, op voorwaarde dat zij steeds één reeks lager spelen dan hun moederclub. Ze kunnen niet promoveren naar de Jupiler Pro League en dus ook niet deelnemen aan de Promotion Play-offs. Als een U23-team in de top 6 eindigt in de Challenger Pro League, wordt deze ploeg vervangen door het eerstvolgende niet-U23-team in het algemeen klassement.

Bedenk je het volgende scenario: stel dat Sporting Charleroi er niet in slaagt om het behoud af te dwingen, maar hun beloften eindigen wel op positie één of twee in Eerste Amateur, dan mogen die beloften niet promoveren, omdat hun moederclub zakt en in dezelfde reeks zou uitkomen. Hetzelfde zou overigens gelden moest Standard, Club Brugge, RSC Anderlecht of Racing Genk degraderen. Dan moet het beloftenteam verplicht zakken. Dat laatste scenario is echter minder waarschijnlijk, maar ook niet ondenkbaar, gezien de mindere reeks van de Luikenaars. Al lost dat probleem zichzelf op: SL16 FC staat laatste in de CPL en moet naar alle waarschijnlijkheid zakken.

Tot slot nog meegeven dat de laatste twee teams uit de Challenger Pro League zakken naar de hoogste amateurklasse, van waar twee teams rechtstreeks promoveren. Vanaf volgend seizoen zal die reeks overigens hervormd worden; er komt een Vlaamse en een Waalse reeks.